IP Adresi Nedir?
IP adresi ( Internet Protocol address), iletişim için Internet Protokolünü kullanan bir bilgisayar ağına bağlı her cihaza atanan sayısal bir etikettir. İki temel amaca hizmet eder:- Ana bilgisayarı veya ağ arayüzünü tanımlamak.
- Veri paketlerini yönlendirmek için ana bilgisayarın ağdaki konumunu sağlamak.
Günümüzde kullanılan iki IP adresi sürümü vardır: IPv4 ve IPv6.
IPv4: Geleneksel İnternet Adresi
IPv4 ( Internet Protocol version 4) en yaygın kullanılan IP adres formatıdır. Yaklaşık 4,3 milyar benzersiz adrese izin veren 32 bitlik bir adresleme sistemi kullanır. Bu sayı büyük görünse de, internetin hızla genişlemesi IPv4 adreslerinin yetersiz kalmasına yol açmıştır, bu da IPv6'nın tanıtılmasının nedenlerinden biridir.Bir IPv4 adresi noktalı ondalık gösterimle yazılır ve noktalarla ayrılmış dört sayıdan oluşur. Her sayı 0 ila 255 arasında değişebilir ve toplam 32 bit için 8 bite (1 bayt) karşılık gelir.
Örneğin:
IPv4 Adresinin Yapısı
IPv4 adresleri iki kısma ayrılır:- Ağ Bölümü: Cihazın bulunduğu belirli ağı tanımlar.
- Ana Bilgisayar Bölümü: Bu ağ içindeki belirli cihazı (veya ana bilgisayarı) tanımlar.
Özel ve Genel IPv4 Adresleri
- Özel IP adresleri yerel ağlarda (eviniz veya ofisiniz gibi) kullanılır ve internette yönlendirilemez. Örnekler 192.168.x.x veya 10.x.x.x gibi adresleri içerir.
- Genel IP adresleri küresel olarak benzersizdir ve internet servis sağlayıcıları (İSS'ler) tarafından internet üzerinden yönlendirilebilir olarak atanır.
IPv6: İnternet Adreslemesinin Geleceği
İnternet büyüdükçe, IPv4 adres alanının eninde sonunda tükeneceği anlaşıldı. Bu durum 128-bit adresleme şeması kullanan IPv6'nın ( Internet Protocol version 6) geliştirilmesine yol açmıştır. Bu, gelecekteki büyümeyi karşılamak için fazlasıyla yeterli olan yaklaşık 340 undekilyon adrese (3,4 x 10³⁸) izin verir.Bir IPv6 adresi onaltılık gösterimle yazılır ve iki nokta üst üste ile ayrılmış dört onaltılık rakamdan oluşan sekiz gruptan oluşur. Örneğin:
Gösterimi basitleştirmek için, ardışık sıfır grupları aşağıda gösterildiği gibi :: kullanılarak sıkıştırılabilir:
IPv6'nın Avantajları
- Daha Büyük Adres Alanı: En belirgin faydası, IPv4 tükenme sorununu çözen geniş adres alanıdır.
- Basitleştirilmiş Başlık Formatı: IPv6 daha basit bir başlık formatı kullanır ve yönlendirme verimliliğini artırır.
- Yerleşik Güvenlik: IPv6, veri bütünlüğü ve gizliliği sağlayan IPsec gibi daha iyi güvenlik özellikleriyle tasarlanmıştır.
- NAT'a Gerek Yok: IPv4'te, sınırlı adres alanını genişletmek için Network Address Translation (NAT) kullanılır. IPv6 ile her cihaz kendi benzersiz IP adresine sahip olabilir ve NAT ihtiyacı ortadan kalkar.
Subnetting Oluşturma Nedir?
Subnetting, daha büyük bir ağı daha küçük, daha yönetilebilir alt ağlara (subnets) bölme işlemidir. Alt ağ oluşturma, trafiği farklı ağlara bölerek ve tıkanıklığı azaltarak ağ performansını ve güvenliğini artırır.Alt ağ oluşturma, ağ yöneticilerinin ağın farklı bölümleri arasındaki trafik akışını kontrol ederek ağlarını daha iyi düzenlemelerine ve güvenli hale getirmelerine olanak tanır.
Subnet Mask
Bir alt ağ maskesi, bir IP adresinin ağ ve ana bilgisayar bölümlerine nasıl bölüneceğini belirler. IPv4'te, bir alt ağ maskesi tipik olarak IP adresiyle aynı noktalı ondalık biçimde gösterilir, örneğin 255.255.255.0. 255, IP adresinin ağa ait olan kısmını gösterirken, 0 ana bilgisayarlara atanan kısmı tanımlar.Örneğin, 255.255.255.0 alt ağ maskesi, ilk üç sekizlinin (24 bit) ağı temsil ettiği ve son sekizlinin (8 bit) ana bilgisayarları temsil ettiği anlamına gelir. Bu, /24 alt ağı olarak adlandırılır (ağ için kullanılan toplam bit sayısından).
CIDR Gösterimi
Classless Inter-Domain Routing (CIDR) notasyonu, IP adreslerini ve alt ağ maskelerini temsil etmenin daha modern ve esnek bir yoludur. Alt ağ maskesini yazmak yerine, IP adresinin ağ kısmı için kullanılan bit sayısını belirtmeniz yeterlidir.Örneğin:
Bu durumda, /24 ilk 24 bitin ağ kısmı için ayrıldığı ve kalan 8 bitin ana bilgisayar adresleri için olduğu anlamına gelir.
Subnetting Örneği
Bir IP adresiniz olduğunu düşünün 192.168.1.0/24. Bu size toplam 256 IP adresi verir (ağ ve yayın adresleri dahil). Bu ağı, belki de bir kuruluştaki farklı departmanları ayırmak için daha küçük alt ağlara bölmek isteyebilirsiniz.26 alt ağ maskesi uygulayarak (ağ kısmı için 26 bit kullanır), ağı her biri 62 cihaz (ana bilgisayar) barındırabilen 4 alt ağa bölersiniz.
Alt Ağ Oluşturma Neden Önemlidir?
Alt ağ oluşturma, özellikle büyük kuruluşlarda daha iyi IP adresi yönetimi sağlar. Ayrıca şu konularda da yardımcı olur:- Performans: Yayın alanlarının boyutunun azaltılması, yayın trafiğini işlemesi gereken cihaz sayısını sınırlayarak ağ verimliliğini artırabilir.
- Güvenlik: Yöneticiler, bir ağın farklı bölümlerini segmentlere ayırarak her bir alt ağa farklı güvenlik politikaları uygulayabilir ve saldırı yüzeyini azaltabilir.
- IP Adreslerinin Verimli Kullanımı: Alt ağ oluşturma, ağın her bölümüne doğru sayıda adres tahsis ederek IP adreslerinin boşa harcanmasını önlemeye yardımcı olur.
Özel ve Genel IP Adres Aralıkları
IP adresleri, nasıl kullanıldıklarına bağlı olarak genel veya özel olabilir.- Özel IP adresleri yerel ağlar içinde kullanılır ve internet üzerinden yönlendirilemez. Yaygın özel IP aralıkları şunlardır:
- Genel IP adresleri İSS'ler tarafından atanır ve küresel olarak benzersizdir. Bu adresler, web sunucuları veya e-posta sunucuları gibi internet üzerinden erişilebilir olması gereken cihazlar için kullanılır.